Meten is weten
Inspectie aan een isolatiesysteem is onontbeerlijk voor de vaststelling van de huidige staat van onderhoud en te nemen maatregelen om bijvoorbeeld energie te sparen of corrosie te voorkomen. Aanpak en de bevindingen van dergelijke onderzoeken worden in dit artikel weergegeven.
Bij een inspectie aan het isolatiesysteem wordt allereerst samen met de opdrachtgever het doel van het onderzoek bepaald. Belangrijke onderdelen zijn tijd, actualiteit of ambitie van opdrachtgever, vaak de onderhoudsmanager. Nadat het doel is bepaald stellen, kunnen de inspecteurs ook de omvang van het onderzoek vaststellen. De scoop omvat de processen, systemen en locaties die onderzocht gaan worden. Ook de uitsluitingen komen in dit stadium aan de orde. Als derde wordt de analysemethode vastgesteld. Hierbij valt te denken aan de optische waarneming en waarneming gebruikmakend van meetinstrumenten. Een veel gebruikt meetinstrument is natuurlijk de (contact) thermometer en in mindere mate de warmtebeeldcamera.
Quick Win
De inspectie leidt na afronding tot een rapport op een gezamenlijk vooraf bepaalde planning. In het document zijn bovendien de waarnemingen, conclusies en aanbevelingen naar aanleiding van het onderzoek terug te vinden. Nadat deze zijn beschreven wordt het geheel voorzien van een samenvatting en in conceptvorm aan de opdrachtgever opgeleverd. De definitieve oplevering van het rapport volgt na een dialoog met de opdrachtgever. Het streven is het rapport zo af te leveren dat de opdrachtgever direct met de aanbevelingen en ‘quick wins’ aan de slag kan. Deze kunnen in een plan van aanpak, eventueel met gebruik van de ‘Risk Based Inspection’-matrix worden omgezet in actiepunten die naar de eerder gestelde doelen van de opdrachtgever leidt.
De ervaring leert dat er ook altijd wel een noodzaak is voor onderzoek naar het isolatiesysteem. Helaas bepalen operationeel- en onderhoudsmanagers aan de hand van prioriteiten vaak anders. Dit heeft te maken met het feit dat isolatie niet op de eerste plaats komt en dat alles onder de isolatie onzichtbaar is en niet zonder meer zorgen baart.
Supervisie
Supervisie en inspectie tijdens de montage van isolatie is gewenst bij warme isolatie en noodzakelijk bij koude isolatie. Immers, als de afwerking is aangebracht, is nauwelijks meer vast te stellen of de montage juist is uitgevoerd en of – na lagere tijd – corrosie heeft plaatsgevonden. Roestsporen zijn dan van ‘grote waarde’, maar bij ontbreken hiervan zal besloten moeten worden om uit te pakken. Corrosie is eigenlijk alleen maar goed waar te nemen als een isolatiesysteem wordt verwijderd. Energieverlies is vooral goed te bepalen aan de hand van niet geïsoleerde leidingen en overige componenten, of wanneer het isolatiemateriaal bij warme isolatie verzadigd is met vocht.
Stress cracking corrosie
Corrosie heeft vele gezichten. We noemen de drie meest voorkomende. Deze zijn oppervlaktecorrosie, galvanische corrosie en stress cracking corrosie. Temperatuur, vocht en (lucht) vervuiling spelen bij alle vormen een cruciale rol. Bij galvanische corrosie is bovendien sprake van twee verschillende metaalsoorten. Bij stress cracking corrosie altijd van roestvaststaal, chloriden en (trek)spanning op de procesleiding.
De opdracht in het onderhavige geval (zie fotomateriaal) was om vast te stellen waarom de roestvaststalen (warm) watertransportleiding lek raakte. De verbazing van de opdrachtgever kwam voort uit het feit dat hij van mening was dat roestvaststaal heel duurzaam is en niet lek kan raken. Dit bleek toch het geval. Aan de oppervlakte van de leiding zijn roestsporen waar te nemen, zoals de foto bij dit artikel ook laat zien. Deze roestsporen duiden op een aanslag van de matrixstructuur van het staal. Hierdoor verzwakt het en treden scheurtjes op. De oplossing van dit probleem moet gevonden worden in het vervangen van de roestvaststalen leiding. Bovendien moet worden voorkomen dat vocht binnendringt, en indien dat toch het geval is, moet dat vocht ook weer kunnen ontwijken. Hierdoor blijft de oppervlakte van de leiding droog.
Energiebesparing
Het niet isoleren van klep, afsluiter of flens komt nog maar al te vaak voor. ‘Buitenstaanders’ verwachten dat de industrie hier actie op onderneemt, vaak tevergeefs. In het algemeen kan worden gesteld dat de mate van energiebesparing bij deze isolatie vaak in het verborgene blijft. Energieverlies en mede hierdoor de energiekosten blijven zo onbekend. Ook kan de motivatie zijn dat door isolatie het optische zicht op de status van onderhoud verdwijnt en dat corrosie later dan nu het geval is kan worden waargenomen. Een moeilijkheid bij de analyse na inspectie is de prijs van energie en de benadermethode; hoeveel equivalente meter stelt bijvoorbeeld een afsluiter of flens voor. Bovendien is het van belang om het proces te kennen, om te weten hoeveel uur een proces in bedrijf is. Er is echter een alternatief. Vanwege de doorgaans hoge procestemperatuur is de inzet van een matras als snel rendabel.
Op deze afbeelding is duidelijk te zien dat het roestvaststaal is gecorrodeerd. FOTO’S: NCTI
Thermografische afbeeldingen waarbij een niet geïsoleerd pomphuis warmte uitstraalt. Het gebruik van matrassen is bij hoge procestemperatuur al snel rendabel.
